Η πρώτη εντύπωση του επισκέπτη της Τήνου όταν αντικρίζει για πρώτη φορά την Χώρα είναι ότι τα αστικά της στοιχεία είναι περισσότερα από εκείνα της νησιώτικης ταυτότητας της. Κι όμως κάνουν λάθος! Η πόλις «κρατά» καλά φυλαγμένα τα μυστικά της. Η Τήνος είναι ένα ακόμη όμορφο Κυκλαδονήσι, που χρωστά τη φήμη του στα θαύματα της Παναγιάς.
Πίσω από την βιτρίνα της παραλίας κρύβεται μία ολόκληρη νησιώτικη πόλη που διατηρεί πολλά από τα στοιχεία του 19ου αιώνα την οποία ο επισκέπτης ανακαλύπτει σιγά-σιγά περιπλανώμενος στα σοκάκια της παλιάς πόλης. Σοκάκια, καμάρες, αρχοντικά και παλιές εκκλησίες, αλλά και επαύλεις με μεγάλους κήπους με οπωροκηπευτικά, λαγκάδια και κρήνες, πλακόστρωτα σοκάκια και σπίτια με οικόσημα, δίνουν απλόχερα στον επισκέπτη μια νησιώτικη πόλη που κρύβει μέσα της μπόλικη ιστορία. Αυτό που εκπλήσσει τον επισκέπτη είναι τα δαιδαλώδη σοκάκια, αλλά και ο αστικός χαρακτήρας των κατοικιών δηλωτικός της αστικής ανάπτυξης της πόλης την περίοδο μεταξύ του 18ου και 19ου αιώνα.
Καταπληκτικά νεοκλασικά και σπίτια με έντονα τα σημάδια της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, αλλά και επαύλεις με κήπους είναι δηλωτικά ενός παρελθόντος οικονομικής και κοινωνικής ακμής. Κυρίαρχο ρόλο έχει ο παλαιός δρόμος της Παναγίας, ένας πλακόστρωτος δρόμος με έντονο εμπορικό χαρακτήρα, η χάραξη και η κατασκευή του οποίου τοποθετείται στα μέσα του 19ου αιώνα. Ο νέος δρόμος της Παναγίας είναι μεταγενέστερος αφού κατασκευάστηκε την δεκαετία του 1950.
Αξίζει να επισκεφτεί κανείς το παρεκκλήσι του καθολικού ναού του Αγ. Νικολάου, τον Ναό του Ποσειδώνα και Αμφιτρίτης στα Κιόνια που φανερώνουν πτυχές του παρελθόντος του νησιού και το ρόλο του ως θρησκευτικό κέντρο σε κάθε ιστορική περίοδο, την υφαντουργική σχολή το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών και την Πινακοθήκη στο χώρο του Ιερού Ιδρύματος της Παναγίας, αλλά και το συγκρότημα του Πολυμέρειου το οποίου αφού ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης, φιλοξενεί την μόνιμη έκθεση Γιαννούλη Χαλεπά.
Όμως, αυτό που κυριαρχεί στη πόλη, είναι το συγκρότημα της Παναγίας της Τήνου που από το βόρειο άκρο της πόλης φαίνεται ότι την παρακολουθεί, την αγκαλιάζει και την προστατεύει.
